Rots en water binnen Geestelijke Gezondheidszorg

Er is bij de GGz in ’s-Hertogenbosch een aparte afdeling voor adolescenten, aangezien het een specifieke doelgroep betreft. Want naast de psychische problemen die de cliënten hebben, zitten ze in een lastige overgangsfase in hun leven; Die van puber naar volwassene.
In deze fase moeten jongeren keuzes maken op diverse levensgebieden, en hun eigen identiteit ontwikkelen.

Het behandelaanbod voor deze adolescenten bestaat, zeker voor de ambulante afdeling, voornamelijk uit verbale therapie of uit begeleidingsgesprekken. Ook de diverse vormen van groepstherapie zijn verbaal gericht.

De overweging om Rots en water in te voeren was tweeledig:
Bij de jongens viel op dat ze nauwelijks gebruik maakten van (verbale) therapie vormen, terwijl er toch veel jongens vast lopen in hun ontwikkeling, en gedragsproblemen laten zien.
Bij de meiden viel op dat er een zeer hoog percentage aangaf problemen te ervaren m.b.t het stellen van grenzen, zelfvertrouwen en assertiviteit, maar hier in de reguliere begeleidingsgesprekken onvoldoende aan konden werken. Praten over gebrekkig zelfvertrouwen laat dit niet groeien, positieve ervaringen opdoen wel.

Vier medewerkers hebben de trainersopleiding Rots en water gevolgd, en na de voorbereidende fase zijn we in september 2004 van start gegaan. Rots en water wordt als deeltijdprogramma aangeboden in de vorm van een vaardigheidstraining.
Er zijn aparte groepen voor jongens en voor meiden, elk met twee trainers.
Er zijn inmiddels drie meiden groepen en twee jongensgroepen geweest.

De ervaringen die we met deze groepen hebben opgedaan zijn zeer positief.
Als eerste valt op dat de belangstelling om aan het programma deel te nemen hoog is.
Daarnaast valt op dat het aantal afhakers minimaal is, zeker in vergelijking met andere groepen. Deelnemers zijn gemotiveerd om het programma te volgen, en er ontstaat een duidelijke groepscohesie.
De deelnemers geven aan dat ze veel aan de training hebben; het sluit aan bij de gebieden waar ze zichzelf in willen ontwikkelen. Het wordt gezien als een goede aanvulling op de reguliere behandeling. Uit de enquêtes die gehouden zijn na afloop van de trainingen blijkt dat het zelfvertrouwen van de deelnemers is toegenomen en dat hun vaardigheden om met lastige situaties om te gaan groter zijn worden.
Dit blijkt ook uit het onderzoek dat is afgenomen bij de deelnemers;
Er zijn duidelijke aanwijzingen dat de “coping” (hoe ga je met problemen om) verschuift.
De hulpverleners van de betreffende cliënten onderschrijven dit beeld. Zij zien dat de deelnemers zich door de training ontwikkelen. Ze zijn zelfbewuster, krachtiger, maar ook beter in staat om niet toe te geven aan impulsen. De zelfbeheersing neemt toe.
In een aantal gevallen kon na het volgen van het rots en water programma de behandeling worden afgesloten



Conclusie 
Bij de GGz ‘s-Hertogenbosch is het Rots en water programma ingevoerd als een vaardigheidstraining voor adolescenten.
Het programma blijkt een waardevolle aanvulling te zijn binnen het reguliere behandelaanbod van de GGz, en voorziet duidelijk in een behoefte.
Cliënten geven aan dat het volgen van het Rots en Water programma een positieve effect heeft. Hulpverleners onderschrijven dit.
Er is vanuit andere GGz instellingen belangstelling om het rots en water programma eveneens op te nemen in het behandelaanbod.

Platform
Het idee is ontstaan om een “platform” op te richten van rots en water trainers binnen de GGz. Door het uitwisselen van kennis en ervaring kan Rots en water verder ontwikkeld worden als een onderdeel van GGz behandeling.


Brecht Beijersbergen †
Sociaal psychiatrisch verpleegkundige

Christel Versantvoort
GGz verpleegkundig specialist