Het Rots en Waterprogramma is gekoppeld aan het expertsysteem ZIEN! Het systeem doet meer dan het volgen van de leerling. De ZIEN!-leerkrachtvragenlijst geeft op basis van een analyse van observaties concrete doelen en handelingssuggesties. Als aanvulling kunnen ook leerlingen een tweetal vragenlijsten invullen, die dezelfde dimensies bevragen. Op die manier wordt de leerkracht geholpen in het nadenken over een eventuele aanpak voor een groep of leerling. Met ZIEN! kan het gehele proces van handelingsgericht werken doorlopen worden, van signalering tot handelen.
Met Zien! voor het primair onderwijs zetten leerkrachten het sociaal-emotioneel functioneren van kinderen van groep 1 t/m groep 8 systematisch op de kaart. Zien! kan je preventief gebruiken als u het gebruikt als bronnenboek om de sociale vaardigheden te oefenen. Maar je kunt het ook curatief gebruiken. Na observatie en het invullen van de lijsten geeft het inzicht in de eventuele ondersteuningsvragen op het gebied van het sociaal-emotioneel functioneren en helpt de leerkracht om het gedrag van het kind beter te begrijpen. Indien nodig kunnen leerkracht en leerling aan de slag met de concrete handelingssuggesties (evt. het Rots en Water programma) die het systeem biedt. Hierbij kan de leerkracht de eventuele sterke kanten van een kind benutten, want ook hierin geeft Zien! inzicht. Zo wordt de sociaal emotionele ontwikkeling bevorderd. Dat is immers wat de leerkracht wil! De leerlingvragenlijsten zijn een aanvulling om het gedrag van een leerling in kaart te kunnen brengen. Voor groep 5-8 zijn deze leerlingvragenlijsten digitaal beschikbaar, voor groep 1-4 in de vorm van een leerlinginterview of op papier.
Uitvoering
Het Rots en Water programma bestaat uit klassikale lessen voor kinderen die door gecertificeerde Rots en Water trainers worden gegeven, dit kan de eigen groepsleerkracht zijn of een extern aangetrokken Rots en Watertrainer. Voor de groepen 1 t/m 6 in het primair onderwijs bestaat de Rots en Water Basisschool training. Voor de groepen 7 en 8 in het primair onderwijs en de onderbouw in het voortgezet onderwijs is er de Rots en Water basistraining (les 1 t/m 15). Daarnaast zijn er negen aanvullende themalessen beschikbaar voor de hogere klassen in het VO (les 16 t/m 24).
In het systeem van ZIEN! wordt duidelijk vermeld dat de opbouw van het Rots en Water programma niet geschikt is om in te zetten door middel van de toepassing van losse elementen.
Welbevinden en Betrokkenheid
Eén van de hoofddoelstellingen van het Rots en Waterprogramma is het zorg dragen voor en bevorderen van het welbevinden van de kinderen door middel van het bieden van ondersteuning in de sociaal-emotionele ontwikkeling. Een goede mate van sociale integratie correleert namelijk met welbevinden en psychische gezondheid.
Welbevinden en Betrokkenheid worden in het Rots & Water programma bevordert door:
- Het oefenen in veilige, gestructureerde situaties waarbij de oefeningen worden afgestemd op de leeftijd en ontwikkelingsniveau van de kinderen.
- Structuur wordt onder andere bewerkstelligd door elke les en oefening te starten en af te sluiten met de Rots & Water groet, met de belofte elkaar te respecteren, helpen en geen pijn te doen.
- De oefeningen worden in moeilijkheidsgraad en complexiteit opgebouwd afhankelijk van de mogelijkheden van de kinderen zodat de kinderen succeservaringen opdoen en zodoende meer zelfvertrouwen ontwikkelen.
- De kinderen ervaren en ontwikkelen eigen fysieke kracht en mentale kracht (focus, concentratie, doorzetten, weerbaarheid).
- De intrinsieke motivatie van kinderen wordt gestimuleerd omdat de kinderen de oefeningen en spelen leuk vinden en als zinvol, dicht bij de praktijk staand, ervaren. Voortdurend wordt een link gelegd tussen oefening en spel en dagelijkse realiteit (transfer).
In elke les vinden er momenten van zelfreflectie en kringgesprekken plaats waarbij de mate van veiligheid en plezier worden getoetst. Na afloop van de les vullen de kinderen een werkboekje in waarop zij kunnen aangeven of zij zich tijdens de Rots & Water les veilig voelden, het leuk vonden, sterk en rustig en geconcentreerd waren. Daarnaast kunnen zij daarbij aangeven waar en in welke situatie in het dagelijks leven zij de geleerde vaardigheden kunnen toepassen (of hadden kunnen toepassen).
De vijf Zien! vaardigheden gerelateerd aan Rots en Waterbegrippen
- De Zien! vaardigheden Sociale Autonomie en Sociaal Initiatief komen grotendeels overeen met de kwaliteiten die aan de Rotshouding worden toegeschreven.
- De Zien! vaardigheden Inlevingsvermogen en Sociale Flexibiliteit komen grotendeels overeen met de kwaliteiten die aan de Waterhouding worden toegeschreven.
- De Zien! vaardigheid Impulsbeheersing vervult zowel bij de Rotshouding als de Waterhouding een cruciale rol.
Meer informatie over ZIEN!: Klik hier.
Bron: Methodeoverzicht Rots en Water.
